Khi nhắc đến Phước Long, những câu từ của bài hát “Mỗi bước ta đi” dường như văng vẳng trong tâm trí. Đôi lúc tôi hay lẩm bẩm câu hát: “Anh đi về đâu từ Qui Nhơn đến Biên Hòa vượt qua Sông Bé oai hùng về Phước Long xây chiến thắng.” Phước Long cũng là một trong các huyện, tỉnh chịu nhiều đau thương bởi chiến tranh Việt Nam gây ra.
Trước đây, Phước Long được tách ra từ một phần của Biên Hòa và Thủ Dầu Một. Tỉnh lị của Phước Long là Phước Bình. Phước Bình vốn dĩ thuộc quận Bà Rá của Biên Hòa.
Ngày 10/10/1957, Phước Long được Bộ trưởng Bộ Nội Vụ Việt Nam Cộng hoa quyết định sẽ được chia thành 3 quận, 17 tổng và 21 xã. Trong đó 3 quận bao gồm: Quận Phước Bình, quận Bù Đốp và quận Phước Hòa. Ngày 19/5/1958, quận Bù Đốp được đổi tên thành quận Bố Đức. Ngày 23/1/1959, một phần của Phước Long tách ra thành tỉnh Phước Thành. Ngày 19/5/1959, Phước Long tổng cộng có 4 quận bao gồm: Phước Bình, Bố Đức, Phước Hòa, Đức Phong.
Ngày 24/7/1961, quận Phước Hòa được giải thể để thành lập quận Đôn Luân. 4 quận của Phước Long được đổi thành: Quận Bố Đức, Phước Bình, Đức Phong, Đôn Luân.
Sau năm 1975, Phước Long, Bình Long, Bình Dương hợp nhất lại với nhau thành tỉnh Sông Bé. Cuối năm 1996, tỉnh Sông bé tách ra thành 2 tỉnh Bình Phước và Bình Dương. Tỉnh Bình Phước bao gồm 2 địa giới là Phước Long cũ và Bình Long. Hiện nay Phước Long chỉ dùng để nói về thị xã Phước Long. Thành phố Đồng Xoài, thị xã Phước Long, huyện Đồng Phú, Bù Đăng, Phú Riềng, Bù Gia Mập, Bù Đốp; một phần của huyện Phú Giáo (Bình Dương) và huyện Cát Tiên (Lâm Đồng) là địa bàn của tỉnh Phước Long cũ.
Phần 3 của bộ ảnh Phước Long xưa. Hãy cùng tôi ngắm nhìn vẻ đẹp hùng vĩ này qua những tấm ảnh sau:
Núi Bà Rá, Phước Long từ trên cao nhìn xuốngNhững người lính Mỹ đang ăи uống cùng nhauLính Mỹ đừng vòng quanh chiếc máy bay trực thăиg. Phía đằng sau là núi Bà RáPhi trường Sông Bé, phía trước là núi Bà RáPhi trường Sông BéBọn trẻ mua hàng trong chợ Phước Long
Bà con ngồi tụ họp tại Phước Long xưaBản đồ quận Phước Bình, tỉnh Phước Long 1965Bệnh viện Phước Long năm 1963Bệnh viện Phước Long nằm gần khu vực Tòa Hành Chánh tỉnhChợ Phước Long năm 1963Chợ Phước Long xưaHai người đàn ông trong hình chụp ảnh làm kỷ niệm, phía bên phải tấm hình là núi Bà RáHai người lính quan ѕáт Phước Long từ trên cao nhìn xuống bằng ống nhòmHình ảnh chụp từ trên cao. Giữa hình là đỉnh núi Bà RáMáy bay chuẩn bị cất cánh tại Phi trường Phước LongMọi người bán hàng trong chợ nhưng lại ngồi dưới đất chứ không bán gian hàng như bây giờMột căи nhà ʟá nghèo nàn tại Phước Long xưa. Phước Long những năm 1968 – 1969Một đứa trẻ ngồi ăи tại chợ Phước Long xưaNgười dân Phước Long làm lụng, cuốc đấtNgười Tây ghé vào một quán ăи tại Phước Long xưa để ăи uống lót dạNhững căи chòi ʟáNhững chiếc trực thăиg tại phi trường Phước Long xưaNhững đứa trẻ nô đùa tại Phước Long xưa, phía xa kia là núi Bà RáNhững đứa trẻ tắm ở sông suối ở tỉnh Phước Long xưaNhững sạp bán rau trong chợ Phước Long những năm 1968 – 1969Núi Bà Rá. Hình chụp nhìn theo hướng Bắc, tỉnh lỵ Phước Long nằm phía sau núi Bà Rá trong hình này.. Quận lỵ Phước Bình ở về phía bên trái hình này, cách núi Bà Rá khoảng 4 kmNúi Bà RáỞ khoảng giữa ảnh, phía trên mui xe jeep là nhà thờ Phước Long với tháp chuông màu trắngPhi trường Sông BéPhi trường sông Bé, nhìn thẳng phía trước là núi Bà RáPhía xa là tòa hành chánh tỉnh Phước LongPhước Long xưa từ trên cao nhìn xuống là rừng cây rậm rạpSông Bé – Phước Long năm 1970. Ngày xưa Phước Long đa số chỉ toàn rừng cây bạt ngànSông Bé River – Phước Long 1970 – Photo by James SimpsonThị Xã Phước Long 1963. Phía bên phải hình là núi Bà RáThị Xã Phước Long năm 1963Tiệm ăи, khách sạn tại thị xã Phước Long những năm 1963Tiểu đoàn 31 BĐQTiểu khu Phước Long 1963Tỉnh Phước Long xưaTòa Hành Chánh Phước Long năm 1963Phi trường Sông Bé. Phước Long năm 1970Không ảnh tỉnh Phước Long xưa
